Racimierz

aktualizacja: 2024-07-02 14:20:26

Sołtys: Magdalena Misiak

Rys historyczny

Racimierz to XIX-wieczna osada, założona w 1816 r. poprzez wydzielenie nowej kolonii z folwarku Żarnowo, należącego do zarządcy dóbr państwowych Castnera. Po śmierci Castnera Racimierz należał do rodziny Puttkamerów; później rozparcelowany.

Lokalizacja

Wieś położona ok. 10 km na północ od Stepnicy, przy drodze Stepnica - Wolin, łączy się od południa z Żarnowem.

Historyczna forma wsi

Pierwotnie wieś o założeniu rzędowyn, wytyczonym na osi N - S, następnie rozbudowana w wielodrożnicę o kształcie zbliżonym do krzyża. Wg. XIX-wiecznych przekazów kartograficznych główny układ przestrzenny rozlokowany był po zachodniej stronie południkowego ciągu komunikacyjnego. Pierzeja tworzyła zwarty ciąg zabudowy, złożonej z typologicznie jednorodnych zagród chłopskich (głównie 3-budykowych, o układzie w podkowę otwartą w stronę drogi). Po wschodniej stronie drogi (w części południowej) ulokowany był kościół (staroluterańska kaplica z 1860 r.) oraz dwa wiatraki na niewielkim wzgórzu.

W północnej części wsi, przy drogach wytyczonych na osi W - E, zabudowa luźna, swobodnie rozplanowana po obu stronach krótkich pierzei. W tej części wsi ulokowane były niewielkie, małorolne zagrody 2-budynkowe.

Wieś współczesna

Układ przestrzenny o pierwotnej, historycznie wykształconej kompozycji - w typie ulicówki rozbudowanej w stronę wielodrożnicy. Drogi wiejskie bez zadrzewienia; przed pierzejami niewielkie ogródki.

W obrębie głównego układu przestrzennego (ob. ul. Niepodległości), od pocz. XX w., zabudowano częściowo obszar po wschodniej stronie drogi, gdzie ulokowano nierolnicze zagrody, odsunięte kilkanaście metrów od drogi. Pierzeja zachodnia uległa częściowej dekompozycji poprzez kilka ubytków i nowych nawarstwień architektonicznych; pierzeja nie zachowuje pierwotnej linii. Zabudowa typologicznie jednorodna, mało i średniorolna, złożona głównie z 2 lub 3-budynkowych zagród. Chałupy lokowane kalenicowo na froncie parceli, murowane, 5-osiowe, wzniesione w okresie pocz. XX w. - 1. 20-te XX w; większość chałup została zdewaloryzowana przez wtórna stolarkę. Budynki gospodarcze murowane bądź szachulcowe (kilka stodół, w tym pod strzechą), wzniesione w okresie 3 ćw. XIX w. -pocz. XX w. Przy drogach bocznych (ul. Łąkowa i Leśna) zabudowa rozproszona, małorolna (w tym z ubytkami), głównie XX-wieczna, bez walorów kulturowych. Kościół (kaplica) oraz wiatraki wyburzone po 1945 r.

Obiekty chronione:

  1. ul. Łąkowa - Dom mieszkalny nr 3 lata 20 - te XX w
  2. ul. Leśna - Bud. inwen.- stod. Nr 5, 4 ćw XIX w.
  3. ul. Niepodległości:
    1. Dom mieszkalny nr 7 lata 20- te XX w
    2. Dom mieszkalny nr 12 pocz. XX w
    3. Stodoła nr 15, 4 ćw XIX w
    4. Stodoła nr 18, 4 ćw XIX w
    5. Stodoła nr 12, 3 ćw. XIX w.
    6. Dom mieszkalny nr 19 pocz. XX w